Οι γάτες είναι γενικά δραστήρια ζώα και μπορούν να ρυθμίζουν το μεταβολισμό της ποσότητας τροφής που καταναλώνουν. Στην άγρια φύση, οι γάτες περνούν 6-8 ώρες καθημερινά κυνηγώντας, και καταφέρνουν μόνο στο 10-15% του χρόνου που αφιερώνουν για να κυνηγούν να πιάσουν ένα πουλί ή ένα ποντίκι. Επομένως, υπάρχει πολύ τρέξιμο μόνο για μια μπουκιά! Ωστόσο, στην παρούσα εποχή υπάρχει μια αυξανόμενη τάση, όπως ο σύγχρονος άνθρωπος, έτσι και οι γάτες να καταναλώνουν τροφές με πολλά λιπαρά, ενώ ασκούνται όλο και λιγότερο. Τα γκουρμέ πατέ για γάτες μπορεί να αποτελούν μια γευστική και εύκολη επιλογή για εμάς που θέλουμε να περιποιηθούμε και να ευχαριστήσουμε το κατοικίδιό μας, όμως υπάρχει κίνδυνος η γάτα μας να γίνει υπέρβαρη. Η παχυσαρκία χαρακτηρίζεται από μια υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα η οποία επιφέρει συνέπειες που επιβαρύνουν την υγεία – δεν είναι μόνο θέμα παραπάνω βάρους.
Είναι η γάτα μου υπέρβαρη ή παχύσαρκη;
Συχνά μας είναι δύσκολο να αντιληφθούμε ότι το δικό μας κατοικίδιο είναι υπέρβαρο, καθώς η αύξηση βάρους είναι μια διαδικασία που γίνεται σταδιακά. Κάποιες φορές μπορεί να παρατηρήσουμε ξαφνικά τη διαφορά στην εμφάνιση της γάτας μας κοιτάζοντας παλιές φωτογραφίες. Στις περισσότερες περιπτώσεις ένας φίλος ή ο κτηνίατρός μας θα μας επισημάνουν το πρόβλημα.
Όταν χαϊδεύουμε τη γάτα μας, μπορούμε να περάσουμε απαλά το χέρι μας πάνω από τη ραχοκοκαλιά και τα πλευρά της. Σε μια γάτα ιδανικού βάρους θα πρέπει να μπορούμε να αισθανόμαστε τα κόκκαλα της χωρίς να ασκούμε μεγάλη πίεση (σε περίπτωση που βλέπουμε τα κόκκαλα, χωρίς να αγγίξουμε τη γάτα μας, τότε η γάτα μας μπορεί να είναι πολύ αδύνατη). Από την άλλη, αν δεν μπορούμε να νιώσουμε τη ραχοκοκαλιά της εύκολα, τότε η γάτα μας είναι υπέρβαρη. Οι υπέρβαρες γάτες τείνουν επίσης να έχουν μια "μεγάλη κοιλιά" που κρέμεται ανάμεσα στα πίσω πόδια τους. Εάν η αύξηση βάρους συνεχιστεί, τότε η γάτα μας κινδυνεύει να γίνει παχύσαρκη και να εμφανίσει ασθένειες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως ο διαβήτης.
Η γάτα μου δεν τρώει σχεδόν τίποτα - πώς μπορεί να είναι υπέρβαρη;
Πολλά υπέρβαρα ζώα μπορεί να μην τρώνε πολύ. Δεν χρειάζονται πολλές θερμίδες απαραίτητα για να διατηρηθεί το λίπος. Εάν η γάτα μας είναι υπέρβαρη, τότε αυτό σημαίνει ότι σε κάποια φάση της ζωής της έτρωγε περισσότερο από όσο χρειαζόταν, για να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες που απαιτούσε η σωματική της άσκηση. Συχνά, οι παχύσαρκες γάτες δεν είναι ιδιαίτερα δραστήριες (εκτός από το περπάτημα από τον καναπέ στο μπωλ του φαγητού ή την αμμολεκάνη!) και έτσι δεν καταναλώνουν πολλή ενέργεια, επομένως ενεργειακά απαιτούν λίγες θερμίδες.
Μια παχουλή γάτα φαίνεται χαριτωμένη;
Τα περισσότερα ζώα που είναι παχύσαρκα δεν πάνε στον κτηνίατρό γι’ αυτό το λόγο. Συνήθως, κάποια άλλη ασθένεια που εμφανίζεται εξαιτίας της παχυσαρκίας είναι αυτή που ωθεί τον ιδιοκτήτη να κλείσει ραντεβού με τον κτηνίατρο. Οι παχύσαρκες γάτες μπορεί να μην μπορούν να αυτοπεριποιηθούν σωστά (επειδή απλά δεν μπορούν να φτάσουν σε κάποια σημεία του σώματός τους) και μπορεί να έχουν απεριποίητο τρίχωμα ή δερματικά προβλήματα. Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης άλλων παθήσεων, όπως η κυστίτιδα (προβλήματα κατώτερου ουροποιητικού συστήματος), τα ηπατικά προβλήματα και ο σακχαρώδης διαβήτης. Σε όλα τα παχύσαρκα ζώα επιβαρύνονται οι αρθρώσεις, αλλά και η καρδιακή λειτουργία, λόγω του περιττού βάρους. Το γεγονός αυτό καθιστά ακόμα πιο πιθανό το ενδεχόμενο εμφάνισης επιπλοκών κατά τη διενέργεια ηρέμησης ή γενικής αναισθησίας, καθώς επίσης δυσχεραίνει και την σωματική τους άσκηση. Παίζουν λιγότερο, ενώ μπορεί να βαρεθούν ευκολότερα και να κοιμούνται περισσότερο. Έτσι, παρότι μπορεί να φαίνονται χαριτωμένα, οι κίνδυνοι για την υγεία τους, καθώς και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής τους δεν είναι καθόλου χαριτωμένες.
Πώς μπορώ να βοηθήσω τη γάτα μου να χάσει βάρος;
Υπάρχουν μόνο δύο τρόποι για να χάσει βάρος η γάτα μας:
Είναι πολύ δύσκολο να αναγκάσουμε μια γάτα να δραστηριοποιηθεί. Οι παχύσαρκες γάτες συχνά δεν είναι πολύ δραστήριες επειδή τους είναι πολύ δύσκολο να τρέχουν. Το να ενθαρρύνουμε τη γάτα μας να βγαίνει έξω στην αυλή πιο τακτικά, μπορεί να βοηθήσει. Μπορούμε να δοκιμάσουμε διαφορετικούς τύπους παιχνιδιών, όπως ράβδους, μπάλες, παιχνίδια με catnip κ.λπ. Η γάτα μας μπορεί στην αρχή να μην θέλει να παίξει, σαν κι εμάς όταν δεν θέλουμε να πάμε στο γυμναστήριο! Αλλά εμείς πρέπει να συνεχίσουμε να το επιδιώκουμε. Χρησιμοποιούμε το χρόνο μας, την προσοχή μας και το παιχνίδι μας ως επιβράβευση για την θετική ανταπόκριση της γάτας μας και όχι το φαγητό. Αλλάζουμε τη ρουτίνα μας για να βοηθήσουμε τη γάτα μας να αλλάξει και τη δική της. Το παιχνίδι με τη γάτα μας μπορεί να είναι ολιγόλεπτό, ενώ καλό είναι να ανταποκρίνεται στο πλαίσιο μίμησης των δραστηριοτήτων της γάτας στην άγρια φύση και να το επιδιώκουμε συχνά. Θα πρέπει να αφήνουμε τη γάτα μας να πιάσει το παιχνίδι, ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία του «κυνηγιού» με επιτυχία, πιάνοντας το «θήραμά» της. Έτσι, ενισχύουμε τη φυσική της συμπεριφορά, ώστε η γάτα μας να μην απογοητευτεί ή χάσει το ενδιαφέρον της. Το να κρύβουμε την τροφή γύρω από το σπίτι για να τη βρει η γάτα μας μπορεί επίσης να ενθαρρύνει την δραστηριοποίησή της μέσα από το κυνήγι αναζήτησης, καθώς επίσης και οι ταΐστρες παζλ, οι μπάλες ή τα παιχνίδια όπου βάζουμε μέρος από την ημερήσια ποσότητα της ξηράς τροφής, τα οποία κινητοποιούν το ενδιαφέρον της και την κρατούν σε εγρήγορση. Αφαιρούμε αναλογικά την ποσότητα της τροφής που κατανάλωσε η γάτα μας μέσω του παιχνιδιού, από την ημερήσια ποσότητα τροφής της. Επίσης, η χρήση κάποιου δέντρου-ονυχοδρόμιου γάτας που θα κινητοποιήσει τη γάτα μας να σκαρφαλώσει είτε για να παίξει, είτε για να κοιμηθεί, αποτελεί μια εξίσου καλή ιδέα.
Άλλος ένας τρόπος για να βοηθήσουμε τη γάτα μας να χάσει βάρος είναι να περιορίσουμε την ποσότητα της τροφής της, ύστερα από τη σωστή καθοδήγηση του κτηνιάτρου μας. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εφαρμοστεί σε γάτες που διαβιούν κυρίως έξω και επισκέπτονται γείτονες που τις ταΐζουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις, επειδή οι γάτες που ζουν έξω είναι δύσκολο να μείνουν μέσα στο σπίτι, καθώς δεν το έχουν συνηθίσει και νιώθουν περιορισμένες, ίσως θα μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε με τους γείτονες που τις ταΐζουν και να ορίσουμε ένα πρόγραμμα από κοινού.
Ο κτηνίατρός μας θα μας βοηθήσει να σχεδιάσουμε ένα πλάνο απώλειας βάρους για τη γάτα μας που θα διασφαλίσει την κάλυψη των αναγκών της για τη διατήρηση της υγείας της και της μυϊκής της δύναμης, αλλά παράλληλα θα μειώσει την πρόσληψη παραπάνω θερμίδων, από τα λίπη και τους υδατάνθρακες. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με την τροφή που ήδη ταΐζουμε τη γάτα μας, εάν είναι ελαφρώς υπέρβαρη ή μπορεί να γίνει με τη χορήγηση μιας ειδικά διαμορφωμένης τροφής, με σύνθεση που βοηθά τη γάτα μας να αισθάνεται χορτάτη, αλλά ταυτόχρονα περιορίζει την πρόσληψη θερμίδων. Πρέπει πάντα να μετράμε την ποσότητα της τροφής που δίνουμε στη γάτα μας, ιδανικά χρησιμοποιώντας ζυγαριά κουζίνας, πέραν των δοσομετρητών τροφής. Η ζυγαριά κουζίνας προσφέρει μεγαλύτερη ακρίβεια σε σχέση με τους δοσομετρητές. Ένας εύκολος τρόπος για να αρχίσουμε να μειώνουμε την πρόσληψη θερμίδων στη γάτα μας είναι να σταματήσουμε να της δίνουμε λιχουδιές και σνακ. Έτσι, βοηθάμε τη γάτα μας να χάσει βάρος πιο γρήγορα. Εάν πάλι αισθανόμαστε την ανάγκη να προσφέρουμε στη γάτα μας μια λιχουδιά, μπορούμε να πάρουμε λίγη από την ήδη μετρημένη ποσότητα της τροφής που θα φάει ή να αφαιρέσουμε την αντίστοιχη ποσότητα θερμίδων της λιχουδιάς από το κύριο γεύμα της. Μπορούμε να ζητήσουμε τη συμβουλή του κτηνιάτρου μας σχετικά με την ανάγκη να το κάνουμε αυτό και εκείνος μπορεί να μας προτείνει εναλλακτικές λύσεις αν το κρίνει σκόπιμο. Η απώλεια βάρους είναι μια διαδικασία αργή και σταδιακή - αλλά σταθερή και ικανοποιητική. Οι πολύ παχουλές γάτες θα χρειαστούν πάνω από ένα χρόνο για να επιστρέψουν στο ιδανικό τους μέγεθος. Αυτό είναι φυσιολογικό και δεν θεωρείται αποτυχία από μέρους μας ή της γάτας μας. Η αυστηρή δίαιτα στις γάτες με απότομες ποσοτικές διακυμάνσεις ή παρατεταμένες περιόδους νηστείας, είναι πολύ επικίνδυνη και απαγορευτική, καθώς η απότομη απώλεια βάρους και ο χρόνος παρατεταμένης αποστέρησης του φαγητού μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή ηπατική νόσο. Επίσης, για τον ίδιο λόγο στις γάτες ενδείκνυται η ημερήσια ποσότητα τροφής να χωρίζεται σε 3-4 μικρότερα ισόποσα γεύματα, αντί των 2, τα οποία επίσης κινητοποιούν τον μεταβολισμό του ζώου ακόμα καλύτερα.
Πως θα ξέρω ότι η γάτα μου χάνει βάρος;
Ο κτηνίατρός μας θα ζυγίσει τη γάτα μας και θα υπολογίσει πόσο βάρος χρειάζεται να χάσει. Επίσης θα μας συμβουλεύσει για την επιλογή κατάλληλης τροφής και θα μας προτείνει πόση τροφή πρέπει να ταΐζουμε τη γάτα μας. Ο τακτικός έλεγχος του βάρους της γάτας μας είναι σημαντικός για την πορεία της απώλειας βάρους. Μια καλή ιδέα είναι να κρατάμε ένα ημερολόγιο διατροφής, όπου μπορούμε να καταγράφουμε την ποσότητα του φαγητού που κατανάλωσε η γάτα μας, τη δραστηριότητά της, καθώς και τυχόν «ατασθαλίες» (π.χ. λιχουδιές, αν η γάτα μας έκανε επιδρομή στο ντουλάπι με τα τρόφιμα κ.λπ.). Αυτό το ημερολόγιο δεν θα χρησιμοποιηθεί για να μας κρίνει, αλλά μπορεί να μας βοηθήσει να προσδιορίσουμε τους λόγους για τους οποίους η απώλεια βάρους της γάτας μας μπορεί να μην είναι η αναμενόμενη.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να έχουμε μια ζυγαριά για να ελέγχουμε το βάρος της γάτας μας. Μπορούμε να ζυγίσουμε τη γάτα μας με το κλουβί μεταφοράς της, αφαιρώντας το απόβαρο του κλουβιού. Επίσης, για τη διευκόλυνσή μας, μπορούμε να καταγράψουμε το βάρος του κλουβιού σε ένα αυτοκόλλητο και να το κολλήσουμε στο κλουβί – φροντίζουμε πάντα να υπάρχει η ίδια κουβέρτα/περιεχόμενα στο κλουβί κάθε φορά, ώστε να μην υπάρχουν αποκλίσεις στον υπολογισμό του βάρους.
Τι συμβαίνει αν η γάτα μου εξακολουθεί να μην χάνει βάρος;
Σε αυτή την περίπτωση η επίσκεψη στον κτηνίατρο, με τη γάτα μας και το ημερολόγιο διατροφής της (αν κρατάμε), είναι αναγκαία. Ο κτηνίατρός μας μπορεί να μας ρωτήσει πως μετράμε την ποσότητα του φαγητού της γάτας μας, αλλά και περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη ρουτίνα του παιχνιδιού και τις λιχουδιές. Μπορεί να μας προτείνει να αλλάξουμε τη διατροφή της γάτας μας με βάση το τι τρώει αυτή τη στιγμή. Εάν όλα είναι καλά, ίσως απλά μας συμβουλέψει να μειώσουμε την ποσότητα τροφής που χρειάζεται για να ταΐσουμε τη γάτα μας. Όπως κι εμείς, έτσι και η κάθε γάτα ατομικά μπορεί να διαφέρει από τον μέσο όρο και να έχει διαφορετικές διατροφικές ανάγκες. Από την άλλη πλευρά, ο κτηνίατρός μας μπορεί να ανησυχεί ότι η γάτα μας χάνει βάρος πολύ γρήγορα (πράγμα που μπορεί να τη θέσει σε κίνδυνο εμφάνισης ηπατικής νόσου). Σε αυτή την περίπτωση, ο κτηνίατρός μας μπορεί να μας συστήσει τη διενέργεια αιματολογικών εξετάσεων για τυχόν συνυπάρχουσες ασθένειες, ενώ μπορεί να μας συστήσει να αυξήσουμε την ποσότητα τροφής της γάτας μας.
Η γάτα μου έχει φτάσει στο επιθυμητό βάρος – πώς συνεχίζω από εδώ και πέρα;
Μόλις η γάτα μας φτάσει στο επιθυμητό βάρος που έχουμε θέσει ως στόχο, σίγουρα πρέπει να νιώθουμε έναν ενθουσιασμό. Αυτό όμως δεν είναι το τέλος του δρόμου - μάλλον η αρχή μιας νέας ζωής. Όπως στον άνθρωπο, έτσι και στα ζώα είναι σύνηθες ένα παχύσαρκο ζώο να ανακτά όλο το βάρος που έχει χάσει, εάν επιστρέψει στην προηγούμενη διατροφή του. Ο κτηνίατρός μας θα μας συμβουλεύσει για την τροφή συντήρησης που θα επιλέξουμε, αλλά και για την ποσότητα που θα πρέπει να δίνουμε ημερησίως στη γάτα μας. Θα πρέπει να παρακολουθούμε στενά οποιαδήποτε αλλαγή στο σωματικό βάρος της γάτας μας με τακτικές ζυγίσεις, ιδιαίτερα τους πρώτους 6 μήνες. Θα χρειαστεί να επιδιώξουμε τη διατήρηση του ενεργού τρόπου ζωής της γάτας μας - αλλά συνήθως η γάτα μας είναι τόσο χαρούμενη που ανακτά από μόνη της τη δραστηριότητα της, επομένως αυτό δεν θα είναι δύσκολο.
Η διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους είναι ένα σημαντικό μέρος της διασφάλισης της υγείας της γάτας μας. Επίσης, δεν μπορεί να προταθεί μια ενιαία δίαιτα που θα είναι κατάλληλη για όλες τις γάτες. Κάθε ζώο είναι διαφορετικό και έχει εξατομικευμένες ανάγκες. Εάν έχουμε οποιαδήποτε αμφιβολία για το βάρος της γάτας μας, καλό είναι να επικοινωνήσουμε με τον κτηνίατρό μας.
Πηγή: www.vetlexicon.com
 |
